ΙΑΤΡΙΚΟΠΟΙΗΣΗ, ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΜΗΤΡΙΚΗ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ
Ο τοκετός είναι ένα έντονα κοινωνικό όπως και χωρικό φαινόμενο, παντού και πάντοτε πολιτισμικά και τοπικά προσδιορισμένο. Η κοινωνική φύση της φροντίδας της αναπαραγωγής έχει μελετηθεί εκτενώς τις τελευταίες δεκαετίες από την ανθρωπολογία, την κοινωνιολογία, το φεμινιστικό κίνημα, και από τη μαιευτική και την ιατρική επιστήμη. Αντίθετα, η αλληλεπίδραση των διαδικασιών του τοκετού και της διαχείρισής του με το περιβάλλον στο οποίο συμβαίνει, αν και αναγνωρίζεται ως σημαντική τα τελευταία χρόνια, είναι προς το παρόν μόνο περιφερειακή.
Το βιβλίο εστιάζει σε αυτό ακριβώς το θέμα. Αφορά τόσο τον ίδιο τον χώρο του τοκετού όσο και την αλληλεπίδρασή του με τη γέννα και τη φροντίδα της, μετατοπίζοντας την οπτική από τον χρόνο στον χώρο, από τον τρόπο στον τόπο. Βασίζεται σε μια διεπιστημονική επισκόπηση στοιχείων από τις επιστήμες του χώρου, την αρχιτεκτονική θεωρία και τη γεωγραφία, όπως και από την ιατρική, τη μαιευτική, την κοινωνιολογική και την ανθρωπολογική βιβλιογραφία για να αναλύσει τα δεδομένα της έρευνας πεδίου σε μια επαρχιακή πόλη της Ελλάδας.
Η μελέτη επιχειρεί να εντοπίσει, να αναλύσει και να αποσαφηνίσει τους τρόπους με τους οποίους ο υλικός και συμβολικός χώρος αλληλεπιδρά με το γυναικείο σώμα, με τις μαιευτικές πρακτικές και με τις κοινωνικές αντιλήψεις γύρω από τη φύση, τη γνώση, την επιστήμη, την τεχνολογία και το φύλο, για να καθορίσει την πορεία και την έκβαση της γέννας, την εμπειρία της μητέρας και της σχέσης της με το μωρό, και τη συγκρότηση της νέας της μητρικής υποκειμενικότητας.
Η διερεύνηση της αλληλεπίδρασης χώρου και κοινωνίας στο πιο κρίσιμο σημείο της αναπαραγωγής, τη γέννα, όπως καταγράφεται στις σημερινές συνθήκες ρευστότητας και αλλαγών, αποτελεί μια επείγουσα ανάγκη. Τόσο η επιστημονική μελέτη, όσο και η διατύπωση προτάσεων για νέους χώρους και νέες πρακτικές, μπορούν να συμβάλλουν στη συγκρότηση νέων εννοιολογήσεων για τη γέννα και τη μητρική υποκειμενικότητα, επαναπροσδιορίζοντας τελικά τη σχέση μας με τη φύση, την τεχνολογία και την επιστήμη. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ:
- Πρόλογος-ευχαριστίες
- Εισαγωγή
- Η μέθοδος της έρευνας
- Η δομή
- Θεωρητικά ζητήματα
- 1. ΟΙ ΓΕΩΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΤΟΚΕΤΟΥ
- Η ετεροτοπία της γέννας
- Ο παραδοσιακός κοινωνικός τοκετός στο σπίτι
- Οι χώροι της ιατρικοποίησης του τοκετού
- Νέοι τόποι φυσικού τοκετού
- 2. ΤΟ ΜΑΙΕΥΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
- Από το σπίτι στο μαιευτήριο
- Το μαιευτικό τοπίο μιας πόλης στην περιφέρεια σήμερα
- 3. ΙΑΤΡΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΑ
- Η μαιευτική περίθαλψη στο νοσοκομείο και στην κλινική
- Τυπικές διαδικασίες για τη γέννα (πρωτόκολλο)
- Αίθουσες τοκετού
- Οι χώροι της ανάνηψης
- Η παραμονή στη μονάδα νοσηλείας
- Διαπλοκή και συνάρθρωση στο σημερινό μαιευτικό τοπίο
- Η αρχιτεκτονική της ιατρικοποίησης
- 4. ΤΟΚΕΤΟΣ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
- Το σπίτι ως τόπος τοκετού
- Οι προσδοκίες και οι εμπειρίες των μητέρων
- Δυσκολίες στον τοκετό στο σπίτι
- Οι χώροι του σπιτιού στη γέννα
- Η κατασκευή του σπιτιού ως επικίνδυνου τόπου
- Η γεωγραφία της άρθρωσης
- 5. ΝΕΟΙ ΤΟΠΟΙ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΕΝΝΑΣ
- Η αμφισβήτηση της ιατρικοποίησης του τοκετού
- Νέες χρήσεις και σημασίες του χώρου
- 6. ΣΥΖΗΤΗΣΗ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
- Παράρτημα
- 1. Ερωτηματολόγιο για μητέρες και εγκύους
- 2. Ερωτηματολόγιο για μαιευτήρες
- 3. Ερωτηματολόγιο για μαίες
- Σημειώσεις
- Βιβλιογραφία
